عوامل کولیک (دل درد) در اسبها
کولیک یک ناهنجاری است که توسط عوامل متعددی ایجاد شده و با تجمع مقدار زیادی گاز، ماده غذایی یا مایع گوارشی درون روده اسب ها اتفاق می افتد. در صورت بروز این علائم لازم است تا سریعا خوراک و علوفه از دسترس حیوان خراج شود و در صورت وخیم بودن اسب را باید به راه رفتن وادار کرد. این مشکل در اثر حرکات نامنظم دستگاه گوارش، بیماری مصمومیت یا انگل ها می تواند ایجاد بشود.
دل درد نامنظم و اسپاسمی
این نوع از دل درد ناشی از گرفتگی عضلات دیواره روده توسط عواملی نظیر جابجایی و انسداد انگل ها، کار نامنظم ونوشیدن مقدار زیادی آب بلافاصه پس از تمرین و عوامل دیگر می باشد. از نشانه های این حالت می توان به اضطراب، تعرق، بی قراری، لگد زدن به پهلو و غلتیدن حیوان اشاره کرد. معمولا این حالت با حرکت های گوارشی و دفع مدفوع برطرف می شود.
دل درد ناشی از انباشتگی و یبوست
این عارضه تحت تاثیر ماندگاری بیش از حد مواد خوراکی در روده بزرگ اتقاف می افتد و درد شدیدی را در این ناحیه ایجاد می کند. این مشکل بیشتر در شرایطی که حیوان از محتویات بستر تغذیه کرده یا جیره غذایی آن از گیاهان مرتعی به علوفه خشک تغییر می کند اتفاق می افتد. در این شرایط اسبها درد زیادی ندارند ولی چهره آنها بی حال کسل به نظر می رسد و تمایل زیادی به غلت زدن دارند. دامپزشک [v1] معمولا با استفاده از خورانیدن پارافین از طریق لوله مری به تسریع روند بهبودی حیوان کمک کند.
کولیک ناشی از تجمع گاز
این عارضه در اثر تخمیر سریع مواد خوراکی درون معده یا روده ایجاد شده و برای حیوان بسیار دردناک می باشد. این حالت حیوان به شدت روی زمین می غلتند و به خود صدمه می زند.
پیچ خوردگی
در این شرایط روده های حیوان به درون هم پیچ خورده و در نتیجه آن حرکت مواد گوارشی و کارکرد عروق مختل می شود که نیاز به درمان سریع دامپزشکی یا جراحی دارد.
پیشگیری
به منظور پیشگیری از این عارضه لازم است تا هر حیوان به طور جداگانه و با توجه به شرایط خاص خودش تغذیه بشود، جیره غذایی به گونه ای تنظیم شود که غلات در حداقل مقدار خود در نظر گرفته شوند و در فواصل زمانی منظم در اختیار حیوان قرار داده شود، تغییرات جیره غذایی به تدریج و با آرامي انجام بشود، تمرین ها وفعالیت بدنی طبق برنامه ریزی منظم انجام شده و پس از آن حیوان به خوبی سرد بشود، از کیفیت مواد غذایی اطمینان حاصل شود و از مصرف مواد خوراکی بی کیفیت و کپک زده جلوگیری به عمل بیاید، دندادن های اسب به طور مستمر و سالیانه مورد معاینه قرار بگیرند، برنامه انگل زدایی اسب به دقت و طی دستور العمل های دامپزشکی صورت بپذیرد، با قرار دادن سنگ نمک یا رقیق کردن خوراک با مقادیر متناسبی از کاه جیره را رقیق کرده تا از ولع حیوان کاسته بشود.
